Güzel Ahlâkla İlgili Hadisler

 1. imam Malik\'den; Muaz b. Cebel (r.a.): (Yemene vali olarak giderken) «Ayağımı üzengiye koyduğum zaman Resûlullah (s.a.v.)\'in bana son tavsiyesi şu oldu: Ey Muaz b. Cebel! İnsanlar için ahlâkını güzelleştir.»[1]

 

2. Peygamber efendimizin zevcesi Hz. Aişe (r.a.) şöyle dedi: «Resûlullah (s.a.v.), iki şey arasında serbest bırakılınca, günah ol­madığı müddetçe, bunun en kolayını alırdı. Şayet günah ise, in­sanların en fazla ondan uzaklaşanı olurdu. Resûlullah (s.a.v.), kendi şahsı için kimseden intikam almamıştır. Ancak, Allah\'ın mukaddes kıldığı şeyler çiğnenmişse, o zaman Allah için onların intikamım alırdı.»[2]

 

3. Ali b. Hüseyin b. Ali b. Ebî Talib\'den: Resûlullah (s.a.v.): «Kişinin kendisini ilgilendirmeyen şeyleri terketmesi, müslümanhğının güz elliğin dendir» buyurdu.[3]

 

4. Peygamber Efendimiz (s.a.v)\'in zevcesi Hz. Aişe (r.a.)\'dan: Ben Resûlullah (s.a.v.) ile beraber iken, bir adam huzuruna gir­mek için izin istedi. Resûlullah (s.a.v.): «O, kabilenin en kötü oğludur» dedi. Sonra ona izin verdi. Aradan fazla zaman geçme­den Resûlullah (s.a.v.)\'in onunla beraber güldüğünü işittim. Adam çıkınca:

«—Ya Resûlallah! Biraz önce sen o adam hakkında söyleyece­ğini söyledin. Sonra aradan zaman geçmeden onunla beraber güldün» dediğimde, Resûlullah (s.a.v.):

«— İnsanların en kötüsü, şerrinden dolayı insanların kendisinden korunduğu kimsedir» buyurdu.[4]

 

5. Ka\'b el-Ahbâr şöyle derdi: «Kişinin Allah katındaki değerini öğrenmeyi seviyorsanız, Ölümünden sonra kendisini takib eden güzel övgüye bakınız.»

 

6. Yahya b. Said şöyle dedi: Bana rivayet edildi ki: «Kişi ahla­kının güzelliğiyle, geceleyin namaz kılan ve şiddetli sıcakta oruç tutarak susuz kalan kimsenin derecesine yükselir.»[5]

 

7. Yahya b. Said\'den: Said b. Müseyyeb\'i işittim: «Size çok na­maz kılıp sadaka vermekten daha üstün bir şeyi haber vereyim mi?» dedi.

«— Evet, haber ver.» dediler.

«— İki kişinin arasını düzeltip, dargınları barıştırmaktır. Bir de çok buğz etmekden kaçınınız. Çünkü buğz (iyi huylan) kökün­den yok eder» dedi.[6]

 

8. İmam Malik\'e Resûlullah (s.a.v.)\'in: «Ben güzel ahlâkı ta­mamlamak için gönderildim» buyurduğu rivayet edildi.[7]

 

Haya İle İlgili Hadisler

 

9. Rekâne oğlu Talha oğlu Zeyd, Resûlullah (s.a.v.)\'e isnad ederek şöyle dedi. Resûlullah (s.a.v.): «Her dinin bir ahlâkı var­dır. İslâm\'ın ahlâkı da hayadır.»[8]

 

10. Abdullah b. Ömer anlattı: Resûlullah (s.a.v.), utangaçlı­ğından dolayı din kardeşini ayıplayan bir adamın yanına varınca:

«— Onu kendi haline bırak. Çünkü haya imandandır.»

buyurdu.[9]

 

Öfke İle İlgili Hadisler

 

11. Avf oğlu Abdurrahman oğlu Hümeyd\'den: Bir adam, Resû-luîlah (s.a.v.)1 e gelip:

«— Ya Resûlullah! Bana hayatıma uygulayacağım bir kaç ke­lime öğret (öğüt ver). Unutacağım çok şey söyleme» deyince, Resû­lullah (s.a.v.):

«— Hiç bir şeye kızma.» buyurdu.[10]

 

12. Ebû Hüreyre (r.a.)\'dan: Resûlullah (s.a.v.):

«Pehlivan (güreş meydanlarında başkalarını) yenen değildir. Asıl pehlivan kızgınlık anında nefsine hakim olan kimsedir» buyurdu.[11]

 

Küs Durmama İle İlgili Hadisler

 

13. Ebû Eyyûb el-Ensari (r.a.)\'den; Resûlullah (s.a.v.):

«— Hiç bir müslümana, din kardeşini üç günden fazla terkedip küs durması helâl olmaz. Onlar karşılaştıkların­da biri yüzünü bir tarafa, diğeri de diğer tarafa çevirir. On­ların en hayırlısı, önce selam vererek barışandır» buyurdu.[12]

 

14. Enes b. Malik (r.a.)\'den: Resûlullah (s.a.v.): «Birbirinize buğzetmeyiniz, birbirinize hased etmeyiniz ve birbirinize sırt çevirmeyiniz. Ey Allah\'ın kulları, birbirinizle kardeş olunuz. Hiç bir müslümana, din kardeşini üç günden fazla terkedip küs durması helâl olmaz.» buyurdu.[13]

imam Malik der ki: Hadiste geçen "tedâbir", müslüman kardeşinden yüzçevirmek demektir. Ondan yüzçevirmenle olur.

 

15. Ebû Hüreyre (r.a.)\'den: Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: «Sû-i zandan (müslümana yersiz töhmetten) sakınınız. Zi­ra sû-i zan, sözlerin en yalanıdır. Birbirinizin gizli hal ve kusurunu araştırmayın. Kötülükte yarışmayın, birbirinizi kıskanmayın, birbirinize buğzetmeyin, birbirinize arka çevirmeyin. Ey Allah\'ın kulları, kardeş olunuz.»[14]

 

16. Ebû Müslim oğlu Ata Abdullah el-Horasânî\'den: Resûlul­lah (s.a.v.): «Musafaha ediniz (tokalaşınız), aranızdaki kin gider. Birbirinize hediye veriniz ki, sevişirsiniz ve aranız­daki düşmanlık gider» buyurdu.[15]

 

17. Ebû Hüreyre (r.a.)\'dan: Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: «Cennetin kapıları, pazartesi ve perşembe günü açılır. Al­lah\'a hiç bir şeyi eş koşmayan her müslüman kul affedilir. Ancak kendisiyle (din) kardeşi arasında düşmanlık olan affedilmez. Bu iki kişiyi anlaşıncaya kadar bekletiniz, ba-rışmcaya kadar bekletiniz, denilir.»[16]

 

18. Ebû Hüreyre (r.a.) şöyle dedi: «İnsanların amelleri her haf­ta iki defa, pazartesi ve perşembe günü Allah\'a arzedilir. Her mü\'min kul affedilir. Ancak (din) kardeşiyle arasında düşmanlık olan affedilmez. Bu iki kişiyi düşmanlıklarından dönünceye ka­dar bırakınız; bu iki kişiyi düşmanlıklarından dönüp barışıncaya kadar bekletiniz denilir.»[17]

 

 

---

[1] Bu, Muvatta\'dan başkasında nıevsul olarak bulunmayan dört hadisten biri­dir. Sufyan b. Uyeyne\'nin hakkında şu sözleri söylediği Malik\'e bu durum zarar vermez: Belag sözcüğüyle Malik\'in naklettiği hadis, sahih hadistir. "Belaganî" (bana geldi) dediğinde, bu sahih, bir isnaddır. Sonrakilerin bu hadisin mevsul olduğunu görmeyişleri ona zarar vermez. Belki de onlara ulaşmayan kitaplarda mevsuldür.

[2] Buharı, Menakıb, 61/23; Müslim, Fedail, 43/20, no:77.

[3] Malik1 in ravilerine göre, mürseldir.

Hadis, hasendir, hatta sahihtir. Zührî-Ebu Seleme-Ebu Hureyre senediyle rivayet edilmiştir: Tirmizî, Zühd, 34/11; İbn Mace, Fiten, 36/12; Şeybanî, 949.

[4] Sufyan b. Uyeyne - Muhammed b. Munkedır - Urve - Aişe senediyle rivayet edilmiştir: Buharı, Edeb, 78/8; Müslim, Edeb, 45/22, no:73.

[5] Ebu Davud, 40/7.

[6] Malik\'in bütün ravilerine mevkuftur.

[7] Ibn Abdiiber der ki: Ebu Hureyre ve başkalarından çeşitli yollarla sahih-muttasıldır.

[8] îbn Abdilber der ki: Malik\'in çoğu ravileri mürsel olarak rivayet eder. Şeybanî, 950.

[9] Buharı, îman, 2/16; Müslim, İman, 1/12, no:59. Şeybanî, 950.

[10] Çoğunluğa göre mürseldir. Buharı, Edeb, 78/76.

[11] Buharı, Edeb, 78/76; Müslim, Birr, 45/30; no:107.

[12] Müslim, Bir, 45/8, no:25.

[13] Buharı, Edeb, 78/62; Müslim, Bir, 45/7, no:23.

[14] Buharı, Edeb, 78/58; Müslim, Bir, 45/9, no:28.

[15] İbn Abdilber der ki: Bu hadis çeşitli yollarla muttasıldır ve hepsi de basen­dir.

[16] Müslim, Bîr, 45/11, no:34.

[17] Müslim, Bir, 45/11, no:36.